De dag in vogelvlucht
Het werken aan de binnenstad is een continue reis. Een reis van de gemeente Den Haag en Stichting Binnenstad Den Haag, waarvan Bureau Binnenstad al 15 jaar de touroperator is. Een touroperator zorgt voor een soepel verloop van een reis, maar zo’n reis wordt mogelijk gemaakt door een breed scala aan partijen. Op 13 oktober 2015 maakte het reisgezelschap een tussenstop. Een tussenstop om de routeplanner te updaten, te kijken of het werken aan de binnenstad nog op schema ligt en waar er gas moet worden bijgegeven. Maar ook om andere accenten in het vervolg van de reis aan te brengen. Ad Dekkers, directeur van Bureau Binnenstad, gebruikte deze metafoor om het doel en de opzet van de middag aan zo’n 100 betrokkenen duidelijk te maken.

Bureau Binnenstad als touroperator, maar ook als gastheer
Bureau Binnenstad is de publiek-private samenwerking tussen de gemeente Den Haag en de private partijen die zijn verenigd in de Stichting Binnenstad. In deze Stichting zijn eigenaren, ondernemers, grootwinkelbedrijf, horeca, cultuur, onderwijs, vastgoedpartijen en bewoners vertegenwoordigd. Bureau Binnenstad heeft als doel het bevorderen en ondersteunen van de samenwerking tussen de gemeente Den Haag enerzijds en private en maatschappelijke partijen anderzijds, gericht op het ondernemen, wonen, werken, winkelen en verblijven in de Haagse binnenstad voor al haar gebruikers.

De opgave voor deze workshop
De missie en ambities blijven de kern van de aanpak. Veel op onze reis gaat goed. Maar grenzen vervagen en de wereld om ons heen verandert snel. Dit schept nieuwe kansen, en op een aantal punten zullen we enkele andere accenten moeten leggen in ons reisprogramma. Soms zal simpelweg wat meer gas moeten worden gegeven om ons reisdoel in 2020 te kunnen behalen. In uitvoeringstermen gaat het dus niet om nieuw beleid of een nieuw binnenstadsplan, maar om een nadere verfijning ervan. Vooral is deze dag bedoeld als input voor het Activiteitenprogramma Binnenstad voor de komende jaren en voor het bijstellen van het Uitvoeringsconvenant Binnenstad 2014-2018. Daarnaast is er bij de gemeente een nieuwe Nota Openbare Ruimte in voorbereiding, waarvoor extra input wordt gegenereerd.

9 werktafels
Tegen de 100 mensen hebben op dinsdagmiddag 13 oktober in de Haagse Hogeschool met elkaar nagedacht over de Haagse binnenstad. Na een gemeenschappelijke en inspirerende aftrap zijn groepjes van circa 10 personen met elkaar aan 9 tafels in gesprek gegaan. Acht tafels kregen de opdracht mee op zoek te gaan naar praktische ideeën die nog voor 2020 gerealiseerd kunnen worden. Deze tafels waren:

• Kwaliteit openbare ruimte
• Toerisme
• Marketing
• Branding
• Bereikbaarheid
• Economie en werken
• Cultuur
• Multifunctionaliteit van de binnenstad

Elke tafel is verzocht hun ideeën te bundelen in 3 topprioriteiten. Daarnaast was er een tafel ‘Beste Binnenstad na 2020’, die een wat vrijere opdracht had en voor wie het jaar 2020 een minder harde grens was. Gastvrijheid en duurzaamheid liepen als een rode draad door de dag heen. Aan het eind van de dag werden de resultaten plenair samengebracht en besproken met een panel, waarna er een gezellige en inspirerende binnenstadsborrel plaatsvond.

Direction, connection en context: inspiratie door Christine Boland
Trendanalist Christine Boland nam ons in een boeiende presentatie mee in de actualiteit van vandaag en de trends van morgen. De menselijke maat was een centraal ankerpunt in haar betoog. Christine gaf aan dat niets is wat het lijkt; grenzen vervagen. Grenzen tussen branches en economische sectoren, tussen privé en werk en grenzen tussen landen en gebieden. Nieuwe technologieën geven ons de vierde dimensie: ‘We zien de wereld door de lens van onze iPhone of met de bril van Facebook of InstaGram’. Dit levert stress op: doen we het wel goed? Maak ik de juiste keuze? Heb ik de juiste vrienden? Aan deze druk beginnen we te ontsnappen. De onbegrensde mogelijkheden van social media zijn ons nu bekend, en zoeken naar rustpunten de trend. De menselijke maat! Niet meer alles is digitaal, het is juist weer leuk om ‘oldschool’ te kopen, te zijn, te leven en te beleven. Een hardcopy van een jaar WhatsApp-gesprekken: het kan en het is leuk! Grenzen vervagen, ook tussen online en offline! Bij de menselijke maat is beleving, de ruimte en de geur van de stad belangrijk: jouw identiteit staat in wisselwerking met de identiteit van de stad. Wat we zien is dat menselijk contact belangrijker wordt: als je de persoon kent die de trein schoonmaakt, haal je het wel uit je hoofd om rotzooi in de trein achter te laten. Mensen interacteren, mensen laten samenwerken. En daar hoort ook de inhoud bij: wat geeft een stad kleur? Hoe geven we een stad betekenis en identiteit? Met het Amsterdamse rijksmuseum als mooi voorbeeld van een topinstituut dat niet alleen een gebouw in de stad is, maar letterlijk diep in stad aanwezig is. Fysiek en digitaal.

Resultaten van de 9 werktafels

Topprioriteiten openbare ruimte

• Versterken relatie tussen sfeergebieden
  verbinden van sfeergebieden en ontbrekende schakels
  randgebieden kenbaar maken
• Haagse DNA versterken
  beter zichtbaar maken ook in de openbare ruimte
  het DNA ook letterlijk aanlichten (dit kan nog beter)
  specifieke toonaangevende elementen openbare ruimte naar binnenstad halen
• Verblijfsfunctie vergroten
  een levendige en aantrekkelijke openbare ruimte
  door middel van verlichting en aanlichting
  gastvrijheid vergroten door meer verblijfselementen in openbare ruimte en door gastheren of –vrouwen inzetten
  meer aandacht voor de bouwlagen ‘boven de etalages’
   

Topprioriteiten toerisme

• Biedt duidelijkheid aan de bezoeker
  digitaal en fysiek
  leg de rode loper uit voor de toerist (deze begint thuis)
  laat het verhaal ook door anderen vertellen
• ​Icoon toevoegen
  maak een museumkwartier met de Amerikaanse ambassade als museum met hotel
  club
  blockbusters
• Focus
  één boodschap
  doelgroep
  bestuurlijke focus        

Topprioriteiten Marketing

• Het ‘product’ van de Haagse (binnen)stad is goed
  veel kwalitatief goede elementen
  in de hele stad en in de binnenstad
  dit erkennen en uitdragen!
  maar altijd: maak elke belofte waar
• Imago moet beter!
  consumenten hebben behoefte aan identiteit, de stad moet deze behoefte ondersteunen
  valt veel te winnen op regionaal / nationaal niveau
  op internationaal niveau is imago goed
  vergroten van de binnenstadsbeleving
• Marketing moet een integraal onderdeel uitmaken van de ontwikkeling van de stad zet hiervoor, net als voor de ontwikkeling van de binnenstad, een stip op de horizon 
  voer deze marketingstrategie consequent uit
  de marketingstrategie moet één ‘eigenaar’ hebben

Topprioriteiten Branding

• Binnenstad niet apart branden
  is hart en entree van de stad
  wel lokaal en regionaal promoten
  merk van de stad is leidend
• ​Vrede & Recht in de binnenstad
  binnenstad als grootste openlucht podium
  samen met culturele instellingen, winkeliers en kunstenaars plannen ontwikkelingen (o.a. evenementen en tentoonstellingen)
• Combinatie binnenstad en strand
  verstreken samenwerking
  verwijzen
  binnenstad naar het strand brengen en vice versa   

Topprioriteiten Cultuur

• Imago komt niet overeen met wat de stad werkelijk is
  veel mooie en interessante plekken zijn weliswaar voor iedereen toegankelijk, maar niet iedereen weet ze makkelijk te vinden
  gebruik cultuur om trots op de stad te kweken, ook bij de Hagenaars, zodat de stad gaat gonzen
  toon het jonge imago van de stad en laat het ‘maken’ zien
• Communiceren over blockbusters, hoogtepunten en verborgen schatten
  ontsluiting en vindbaarheid DenHaag.com verbeteren
  inzetten nieuwe (social) media
• Stel een cultuurverbinder aan, zoals is aangegeven in het Binnenstadsplan
  dit kan een organisatie of persoon zijn
  die een brug slaat tussen culturele activiteiten en culturele instellingen
  en brug naar de bezoeker / consument        
  alleen al daarmee kunnen de vele bestaande kwaliteiten nog beter worden benut
  daarmee kan cultuur nog beter worden ingezet (cultuur bepaalt in sterke mate de identiteit van de stad) voor branding en marketing

Topprioriteiten Werken en economie

• Wordt de meest gastvrije stad
  servicegerichtheid omhoog naar consumenten, bedrijven en ten behoeve van kennisontwikkeling
  onthaalfunctie versterken: onthaalbalie / loket, loods of gidsfunctie
  ook als banenmotor
• Uitstraling en communicatie moet omhoog
  branding: het Haagse DNA beter vermarkten
  (koninklijk, kunst, cultuur, muziek, gebouwen, strand)
  regelvrije zones
• Connected: Zet nieuwe technologie in om vraag en aanbod bij elkaar te brengen
  om creatieve sector te vergroten en te versterken
  om gastvrijheid te verbeteren 
  ‘AirBnB’ voor werkplekken
  prijsvraag: ‘initiatief zoekt plek’ of vice versa
  koppelen werkgeversservices-punt aan ondernemers

Topprioriteiten Bereikbaarheid

• Zorg voor partnerschap in bereikbaarheid
  werk samen aan hetzelfde doel
  communiceer simpel
  leg uit wat je doet
• Signing per doelgroep
  kruip in de huid van de bezoeker / het bezoekdoel
  gebruik kleuren, logo’s en pictogrammen (zoals Schiphol)
• Bouw (delen van) parkeergarages om tot fietsenstalling

Topprioriteiten Multifunctionele binnenstad

• Openbaar gebied meer functies geven
  maak straten en pleinen geschikt voor ontmoeten
  geef meer aandacht aan de couleur locale in de inrichting van de sfeergebieden
• Wonen in de binnenstad stimuleren
  past bij hedendaagse trend van wonen in de stad
  zorgt voor meer levendigheid
• Communicatie verbeteren en fijnslijpen   
  aansluiten op identiteit van bezoeker en bewoner
  het verdiepen van de functies van en in de verschillende sfeergebieden
  En tenslotte: sturen op de grootste of de beste loslaten, kwaliteit en onderscheid belangrijk: wat is specifieke van Den Haag in de Metropoolregio Randstad?

Topprioriteiten De Beste Binnenstad na 2020

• Hoe profiteert Den Haag van het toenemende toerisme?
  door het vergroten van de binnenstad
  door groot te denken maar niet alles te willen regelen (maak het niet te ‘truttig’)
  Let op spanningsveld tussen toeristisch succes en stedelijke huiskamer
• Trek naar de (binnen)stad: er komen vele nieuwe stadsbewoners waarbij de kloof tussen arm en rijk zal blijven bestaan/groeien
  Zorg voor voldoende woonruimte en werkgelegenheid
  Zorg voor een aantrekkelijke openbare ruimte met volop (ook gratis) verblijfsplekken
  Stroomlijn diverse gebruikersgroepen en wees niet bang voor chaos
• Den Haag Smart City
  Omarm de mogelijkheden van nieuwe technologieën, die steeds minder zichtbaar worden en een onbewust onderdeel van ons dagelijks ritme
  Gebruik deze voor het vergroenen en verduurzamen van de stad
  Koppel alle SMART-initiatieven
  En tenslotte: laat de kaders van de binnenstad los

Plenaire terugkoppeling
Aan het eind van de middag deelden de 9 voorzitters hun belangrijkste resultaten kort met de zaal en met het panel waarin Christine Boland, Felix Wigman (voorzitter Platform Binnenstadsmanagement), Gerad Schoenaker (Stichting Binnenstad Den Haag), en Boudewijn Revis (wethouder binnenstad) zitting hadden.

Rode draad was dat Den Haag veel te bieden heeft, maar dat nog niet altijd goed uitdraagt en dat de trots op de stad nog een stuk beter kan. Ook werd duidelijk dat de binnenstad een onderdeel is van een stad met veel meer andere troefkaarten, zoals de kust en het gemeentemuseum. Deze relaties zouden moeten worden aangehaald en beter worden benut. Durf over grenzen te denken en grenzen te verleggen!

Voorzitters en inspiratoren
Zonder de voorzitters en inspiratoren was de workshop niet mogelijk geweest. Daarom zijn wij in het bijzonder erkentelijk:

Carlo van Oostrum, Syntrus Achmea Vastgoed
Allard Jolles, Rijksvastgoedbedrijf
Peter Schuiten, Bureau Peter Schuiten
Jan Oosterman, Oosterman Vrijetijdszaken
Hans Buurman, Haags Gemeentemuseum
Fred Witte, BLOC
Stefan Beer, gemeente Den Haag
Erik Braun, hoofddocent City Marketing Erasmus Universiteit
Caspar Wortmann, Ovidius
Jeannette Baljeu, oud-wethouder Rotterdam
Felix Wigman, voorzitter Platform Binnenstadsmanagement / BRO
Brigitte Hulscher, Hulcher Change Management
Annelies Kronenberg, Annelies Kronenberg Fondsenwerving en projectmanagmeent
Cees Debets, Theater aan het Spui
Pieter Affourtit, WPM Groep
Wouter van der Ley, Blue Ocean Company
Daan van Helsdingen, Flow Real Estate
Gerrit Jan van ’t Veen, Dutch Coast